Amortyzatory w samochodzie – jak rozpoznać, że nadszedł czas na ich wymianę?

Spis treści: 

1. Czemu służą amortyzatory? 
2. Amortyzatory olejowe czy gazowe? 
3. Jak przedłużyć żywotność amortyzatorów? 
4. Amortyzatory a bezpieczeństwo 
5. Kiedy wymieniać amortyzatory? 
6. Tuning zawieszenia a bezpieczeństwo 
7. Amortyzatorowe mity 
8. Koszty wymiany amortyzatorów w samochodzie 
    

Czemu służą amortyzatory? 

Zawieszenie auta to zespół elementów sprężystych oraz scalających je łączników, które łączą osie lub koła pojazdu z ramą albo wprost z nadwoziem. Kluczowymi częściami zawieszenia są właśnie amortyzatory. Ich zadaniem jest tłumienie drgań, wpływające na stabilne pokonywanie nierówności, czyli minimalizowanie skoku koła. Dzięki nim jazda samochodem jest znacznie bardziej komfortowa nawet przy nierównościach nawierzchni. 

Amortyzatory olejowe czy gazowe? 

Tradycyjne amortyzatory olejowe mają prostą budowę. Składają się z rury (cylindra) wypełnionej gęstym olejem hydraulicznym. Wewnątrz niej porusza się tłok, który przylega do jej ścian – ma specjalne zaworki przepuszczające olej pomiędzy komorami. Ruch tłoka uzależniony jest od gęstości cieczy i wielkości zaworków przepuszczających. Dzięki takiej konstrukcji amortyzatory powoli tracą swoją sprawność, nawet gdy się rozszczelnią. Taki defekt łatwo naprawisz przez uzupełnienie oleju, czyli poddanie ich regeneracji. Z amortyzatorami olejowymi zawieszenie auta jest bardziej „miękkie” i komfortowe niż w przypadku resorów gazowych. Wadą jest duża masa pojedynczego amortyzatora oraz liniowa siła tłumienia. 

Amortyzatory gazowe, czyli hybrydowe mają w cylindrze gaz (azot) oraz olej. Powinno się więc nazywać je gazowo-olejowymi. Pracują nieco szybciej i dokładniej niż tradycyjne. Olej hydrauliczny zaczyna w nich działać dopiero przy dużych wychyleniach, spowalniając opadanie. Zaletą jest przede wszystkim niższa waga i progresywne działanie, wadą – delikatna konstrukcja. W przypadku rozszczelnienia bardzo szybko tracą swoje właściwości. 

Jak przedłużyć żywotność amortyzatorów? 

Amortyzatory i inne elementy zawieszenia narażone są na działanie wody, brudu, piasku, błota, śniegu i lodu. Wykonują około 10 mln cykli roboczych na dystansie 20 tys. km. Gdy jeździsz po trudnym terenie, amortyzatory zużywają się szybciej. Na szczęście jakość dróg w Polsce zaczyna się zmieniać na lepsze, dzięki czemu przeciętna liczba kilometrów do przejechania bez wymiany amortyzatorów zaczyna się wydłużać.  

Amortyzatory a bezpieczeństwo 

Sprawność amortyzatorów oznacza się procentowo poprzez mierzenie czasu, w którym koło przylega do testowego podłoża w trakcie próby. Zazwyczaj nowe amortyzatory osiągają wynik 80–86 proc. na ścieżce diagnostycznej.  

Ciekawostka: na ścieżce diagnostycznej testuje się cały układ zawieszenia, co oznacza, że amortyzatory sprawdza się pośrednio. Wynik zaniżają też luzy w zawieszeniu. Gdy masz zawieszenie w nienagannej kondycji, ale zużyte amortyzatory, wynik będzie niski. 

Minimalna wartość zalecana przez specjalistów to 30 proc. Poniżej tego poziomu auto jest dyskwalifikowane, bo amortyzatory nie spełniają swoich funkcji. Różnica dla kół jednej osi nie może też przekraczać 20 proc. 

Kiedy wymieniać amortyzatory? 

Amortyzatory zawsze wymieniaj parami, nawet jeśli uszkodzony lub zużyty jest tylko jeden na osi. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy uszkodzeniu uległ jeden z amortyzatorów, które dopiero co został wymieniony. 

Amortyzatory zużywają się powoli. Zwykle nie ma gwałtownego momentu, gdy tracą swoje właściwości. Z czasem po prostu zaczynają gorzej niwelować drgania, a kierowca szybko się do tego przyzwyczaja. Tymczasem amortyzatory w samochodach trzeba wymieniać regularnie, ponieważ mają wpływ nie tylko na komfort jazdy, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo. Słabo działające amortyzatory potrafią wydłużyć drogę hamowania nawet o kilkadziesiąt procent. 

Pierwsze objawy zużywania się amortyzatorów są praktycznie niezauważalne dla kierowcy. Początkowo zawieszenie auta zaczyna pracować bardziej miękko, co daje wrażenie wyższego komfortu. Jednak z czasem prowadzi to do powstania problemów z utrzymaniem odpowiedniego toru jazdy. 

Do typowych sygnałów zużycia amortyzatorów w samochodzie, które powinny skłonić Cię do ich skontrolowania i ewentualnej wymiany, zalicza się: 

• podskakiwanie kół podczas pokonywania łuków, 
• podskakiwanie kół podczas hamowania, 
• włączanie się często ABS-u, nawet przy nieznacznym naciśnięciu pedału hamulca. 

Kontrola stanu amortyzatorów powinna odbywać się podczas każdego okresowego przeglądu pojazdu. 

Właściwy stan amortyzatorów ma szczególne znaczenie w przypadku nowych aut, które są cięższe i mają lepsze osiągi. W ich przypadku nad bezpieczeństwem jazdy czuwają systemy elektroniczne, które m.in. nadzorują tor jazy czy drogę hamowania. Wszystkie elementy zawieszenia pojazdu muszą być zsynchronizowane ze sobą. Jeśli zdarzy się, że amortyzator zacznie słabiej tłumić drgania, zaś koła pojazdu będą odrywały się od podłoża, tracąc przyczepność, nie będą automatycznie dobrze działały systemy elektroniczne, takie jak ABS, ESP czy układ kontroli trakcji. Zasadniczo, im więcej w samochodzie elektroniki, tym bardziej na znaczeniu zyskuje właściwy stan amortyzatorów. 

Tuning zawieszenia a bezpieczeństwo 

Zdarzają się przypadki poprawiania właściwości jezdnych „domowymi” sposobami, czyli wymiana sprężyn na krótsze lub przycięcie tych już zamontowanych w aucie. W ten sposób obniża się zawieszenie o 2-3 cm. Taka zmiana wpływa na sprawność amortyzatorów i obniża bezpieczeństwo jazdy. Do krótszych sprężyn dobierz więc nowe amortyzatory o mniejszym skoku. 

Amortyzatorowe mity 

• Amortyzator wystarcza na 3 lata – to zależy od techniki jazdy i stanu nawierzchni! Bardziej miarodajny jest przebieg niż czas eksploatacji. 
• Regenerowanie amortyzatorów bardziej się opłaca – jedynie, gdy masz zabytkowe auto, które chcesz przywrócić do stanu pierwotnego, zachowując oryginalne podzespoły! 
• Amortyzator musi być sprawny w 100% – jest to fizycznie niemożliwe i nawet amortyzatory, które mają 60-70 proc. przyczepności na ścieżce diagnostycznej, są uznawane za sprawne. 
• Nowy amortyzator ma 100% sprawności na ścieżce diagnostycznej – w przypadku nowych amortyzatorów sprawność to ok. 82-85 proc. 

Koszty wymiany amortyzatorów w samochodzie 

Cena za wymianę amortyzatorów zależna jest od kosztu nabycia nowych części oraz usługi wymiany realizowanej w serwisie. Mechanicy mogą naliczyć około 70-250 zł za wymianę jednego amortyzatora, co daje za dwa – 140-500 zł. Cena usługi wzrasta, jeśli zdarzają się komplikacje przy demontażu starej i instalacji nowej części. 

Nowe amortyzatory – zamienniki kosztują od kilkudziesięciu złotych za sztukę, ale niekoniecznie nadają się do każdego auta. Natomiast koszt zakupu markowych lub produktów specjalistycznych może dochodzić do kilku tysięcy złotych za sztukę. 

Takich kosztów nie obejmie niestety ubezpieczenie autocasco PZU Auto AC, ponieważ jest to zużycie eksploatacyjne.  Jeśli natomiast  ten element ulegnie uszkodzeniu podczas wypadku, ubezpieczenie pokryje koszty jego wymiany. Gdy wybierzesz wariant serwisowy AC, to do naprawy będą użyte części oryginalne.   

Zakładem ubezpieczeń jest PZU SA. Ten materiał nie jest ofertą w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego i ma charakter wyłącznie informacyjny. Szczegółowe informacje o zakresie ubezpieczenia, w tym o wyłączeniach i ograniczeniach odpowiedzialności, znajdziesz w aktualnych ogólnych warunkach ubezpieczeń komunikacyjnych PZU Auto dostępnych na pzu.pl, w naszych oddziałach lub u naszych agentów.