Amortyzatory bez tajemnic

Nasz ekspert

Moto doradca

Waldemar Florkowski

Jaką rolę pełnią amortyzatory w naszych samochodach? Jak o nie dbać, by zwiększyć bezpieczeństwo jazdy? Kiedy wymieniać? Waldemar Florkowski z serwisu Motodoradca.tv zna odpowiedzi na te pytania. Zapraszamy na kolejny materiał przygotowany specjalnie dla serwisu DajemyRadę.pl.

Czemu służą amortyzatory?

Zawieszenie naszego auto to zespół elementów sprężystych oraz scalających je łączników, które łączą osie lub poszczególne koła pojazdu z ramą albo wprost z nadwoziem. Kluczowymi elementami zawieszenia są właśnie amortyzatory. Ich zadaniem jest tłumienie drgań i stabilne pokonywanie nierówności, czyli minimalizowanie skoku koła.

Amortyzatory olejowe czy gazowe?

Tradycyjne amortyzatory olejowe mają prostą budowę. Składają się z rury (cylindra) wypełnionej gęstym olejem hydraulicznym. Wewnątrz rury porusza się tłok, który przylega do jej ścian. Dodatkowo, ma specjalne zaworki, przepuszczające olej pomiędzy komorami. Ruch tłoka uzależniony jest od gęstości cieczy i od wielkości zaworków przepuszczających. Dzięki takiej konstrukcji, amortyzatory te powoli tracą swoją sprawność, nawet gdy się rozszczelnią. Taki defekt łatwo naprawisz przez uzupełnienie oleju, czyli poddanie ich regeneracji. Z amortyzatorami olejowymi zawieszenie auta jest bardziej „miękkie” i komfortowe niż w wypadku gazowych. Wadą jest duża masa pojedynczego amortyzatora oraz liniowa siła tłumienia.

Amortyzatory gazowe, czyli hybrydowe zawierają w cylindrze gaz – azot oraz olej. Powinno się więc nazywać je gazowo-olejowymi. Pracują nieco szybciej i dokładniej niż tradycyjne. Olej hydrauliczny zaczyna w nich działać dopiero przy dużych wychyleniach, spowalniając opadanie. Zaletą jest przede wszystkim niższa waga i progresywne działanie, wadą delikatna konstrukcja. W przypadku rozszczelnienia tracą swoje właściwości bardzo szybko.

Jak przedłużyć żywotność?

Amortyzatory i inne elementy zawieszenia narażone są na działanie wody, brudu, piasku, błota, śniegu i lodu. Amortyzatory wykonują około 10 mln cykli roboczych na dystansie 20 tys. km. W Polsce, w aucie osobowym średniej klasy, którym jeździ osoba prywatna, wytrzymują przeciętnie około 80 tys. km. Gdy jeździsz po trudnym terenie, amortyzatory zużyją się już po 40 tys. km.
Dla porównania, w Niemczech na fabrycznych amortyzatorach przejedziesz około 150–180 tys. km.

Amortyzatory a bezpieczeństwo

Sprawność amortyzatorów oznacza się procentowo poprzez mierzenie czasu, w którym koło przylega do testowego podłoża w trakcie próby. Zazwyczaj nowe amortyzatory osiągają wynik 80–86 proc. na ścieżce diagnostycznej. Wyjątkiem była marka Daewoo, gdzie nowe modele miały sprawność na poziomie 65-70 proc.

Na ścieżce diagnostycznej testuje się cały układ zawieszenia, co oznacza, że amortyzatory sprawdza się pośrednio. Wynik zaniżają też luzy w zawieszeniu. Gdy masz zawieszenie w nienagannej kondycji, ale zużyte amortyzatory, wynik będzie niski.

Minimalna wartość zalecana przez specjalistów to 30 proc. Poniżej tego poziomu auto jest zdyskwalifikowane, bo amortyzatory nie mają swoich właściwości. Różnica dla kół jednej osi nie może też przekraczać 20 proc.

Kiedy wymieniać amortyzatory?

Amortyzatory zawsze wymieniaj parami, nawet jeśli uszkodzony lub zużyty jest tylko jeden na osi. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy uszkodzeniu uległ jeden z amortyzatorów, które dopiero co wymieniłeś.

Tuning zawieszenia a bezpieczeństwo

Zdarzają się przypadki poprawiania właściwości jezdnych „domowymi” sposobami, czyli wymiana sprężyn na krótsze lub przycięcie tych już zamontowanych w aucie. W ten sposób obniża się zawieszenie o 2-3 cm. Taka zmiana wpływa na sprawność amortyzatorów i obniża bezpieczeństwo jazdy. Do krótszych sprężyn dobierz więc nowe amortyzatory o mniejszym skoku.

Amortyzatorowe mity

• amortyzator wystarcza na 3 lata – to zależy od techniki jazdy i stanu nawierzchni! Bardziej miarodajny jest przebieg auta, niż czas eksploatacji.
• regenerowanie amortyzatorów bardziej się opłaca – jedynie, gdy mamy zabytkowe auto, które chcemy przywrócić do stanu pierwotnego, zachowując oryginalne podzespoły!
• amortyzator musi być sprawny w 100% – jest to fizycznie niemożliwe i nawet amortyzatory, które mają 60-70 proc. przyczepności na ścieżce diagnostycznej, są sprawne.
• nowy amortyzator ma 100% sprawności na ścieżce diagnostycznej – w przypadku nowych amortyzatorów sprawność to ok. 82-85 proc.