Rób cytologię raz na rok!

A.D.W jakim wieku i dlaczego kobiety powinny wykonywać regularnie cytologię? 

M.K.​Cytologię raz w roku powinny robić wszystkie kobiety, które rozpoczęły współżycie, niezależnie od wieku. Ideałem byłoby, żeby przed rozpoczęciem życia intymnego zbadały się u ginekologa. Po 25. roku życia cytologia to wręcz obowiązek. To podstawowe badanie, które pozwala wykryć raka szyjki macicy oraz wiele innych zmian. A wczesne wykrycie raka szyjki pozwala go wyleczyć. 

A.D.Co wywołuje raka szyjki macicy? Czy jest to choroba genetyczna?

M.K.​Za rozwój tej choroby odpowiadają onkogenne typy wirusa HPV. Kobiety bardzo często są przekonane, że jest to, podobnie jak w większości przypadków raka piersi, choroba genetyczna. Tak naprawdę w grupie ryzyka znajduje się każda aktywnie seksualnie kobieta. Nosicielami wirusa HPV są mężczyźni. Oczywiście czynniki, takie jak palenie papierosów, wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego, duża liczba partnerów seksualnych, sprzyjają zakażeniu. 

A.D.Czy rak szyjki macicy daje jakieś wyraźne objawy?

M.K.​Nie. Rozwija się on bezobjawowo. Dlatego regularnie wykonywana cytologia pełni tak ważną rolę. Dzięki niej możemy wykryć zmiany o charakterze nowotworowym i przednowotworowym. W ostatnim stadium pojawia się np. krwawienie lub upławy. Oznacza to, że rak jest już w zaawansowanym stadium. Pamiętajmy, że rak szyjki macicy jest uleczalny, gdy wykryje się go wcześnie, w początkowym stadium. Niestety kobiety w Polsce nie zgłaszają się na cytologię tak często, jak powinny.

A.D.​Dlaczego? Wydawałoby się, że wraz ze wzrostem świadomości seksualnej, kobiety dbają o regularne wizyty ginekologiczne?

M.K.​Jest to pytanie do socjologa. W pewnej mierze za ten stan odpowiada brak edukacji seksualnej w szkole. Znaczenie ma też nasze ogólne nastawienie do zdrowia, sprowadzające się do hasła „jakoś to będzie”. Kobiety bardzo często unikają cytologii, szukają wymówek. Właśnie do tego nawiązuje Ogólnopolska Kampania Społeczna „Piękna bo Zdrowa”. 

A.D.Od 2014 r. położne mogą wykonywać cytologię. 

M.K.To jest bardzo dobry krok, jeśli chodzi o profilaktykę. Przede wszystkim umożliwi kobietom z małych miejscowości regularne badanie. Nie trzeba jechać 20 km do najbliższego ginekologa. 

A.D.​Kiedy najlepiej zrobić cytologię?

M.K.Aby wynik był wiarygodny, powinniśmy cytologię wykonać od 5 dni po miesiączce oraz nie później niż 5 dni przed kolejną. Jeśli jesteśmy w trakcie leczenia globulkami dopochwowymi, na badanie zgłośmy się 3 dni po zakończeniu kuracji. 

A.D.​Na czym to badanie polega?

M.K.​Położna lub lekarz pobierają wymaz z kanału szyjki macicy. Stosują jednorazowy wziernik, przez który wprowadzają specjalną, atestowaną szczoteczkę tzw. cervex brush. Warto przed badaniem zapytać, czym lekarz pobierze materiał do badania. Nie może to być wacik czy szpatułka. Dzięki zastosowaniu szczoteczki wymaz zawiera komórki z tarczy, kanału oraz z tak zwanej strefy przejściowej szyjki macicy. Tutaj tworzy się trudny do wykrycia rak gruczołowy. Jest to badanie krótkie i bezbolesne. 

A.D.A co, jeśli lekarz lub położna nie będą mieli takiej szczoteczki? 

M.K.​Proponuję przełożyć badanie, a na następne przyjść ze swoją szczoteczką, którą można kupić w aptece. Śmiało dopytujmy się o narzędzia, jakimi wykonuje się cytologię i domagajmy się zmian. Chodzi nie tylko o nasze zdrowie, ale i życie.

Marta Kopciał, dyplomowana położna, na co dzień współpracuje z Ogólnopolską Organizacja Kwiat Kobiecości i udziela porad merytorycznych na stronie www.kwiatkobiecosci.pl w zakładce Eksperci.

Rozmawiała Agnieszka Durska