Jak inwestować w zdrowie pracownika? Poradnik pracodawcy

Obowiązki pracodawcy względem profilaktyki zdrowotnej pracownika

Profilaktyczne badania medycyny pracy nie dają pełnego obrazu stanu zdrowia – ich zakres ograniczają przepisy, a pracownicy mogą mieć powody, by ukrywać niekorzystne informacje. Orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy na swoim stanowisku uzyskuje przy okazji badań okresowych ponad 99% pracowników. Zapewne z tego powodu część pracodawców uważa, że zatrudnieni są w pełni zdrowi i – w związku z tym – profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników nie jest dla firmy problemem. Co więcej, panuje powszechne przekonanie, że osoby wykonujące swoje zadania i niekorzystające często ze zwolnień cieszą się dobrym zdrowiem. Tymczasem co drugi pracownik średnich i dużych firm w Polsce ma nadmierną masę ciała, prowadzącą do wzrostu ryzyka licznych chorób przewlekłych. Z kolei co czwartemu często dokuczają dolegliwości, bóle i złe samopoczucie, a tyle samo osób kilka razy w tygodniu odczuwa silne zmęczenie. W konsekwencji ponad 40% zatrudnionych przynajmniej przez godzinę lub dwie w ciągu dnia pracuje na tzw. zwolnionych obrotach, a tylko 25% ma duże zasoby siły i witalności¹.

Coraz więcej firm wprowadza jednak działania związane z ochroną zdrowia pracujących, wykraczające poza wytyczne Kodeksu pracy. Jest bowiem wiele powodów, by dbać o zdrowie pracowników bardziej, niż zobowiązuje prawo. Badania Instytutu Medycyny Pracy im. prof. I. Nofera² pokazują, że przedsiębiorstwa realizujące taką dobrowolną aktywność najczęściej uzasadniają ją potrzebą budowy dobrego wizerunku firmy, a także dążeniem do wzrostu efektywności pracy, ograniczania kosztów związanych z absencją, chęcią wzmacniania energii pracowników, wzrostu morale i budowy dobrych relacji społecznych, jak również kontynuacją utrwalonego w firmie zwyczaju dbania o zdrowie i osobistymi postawami członków zarządu.
 

 

Profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami

Wielu menadżerów patrzy na zdrowie personelu wyłącznie przez pryzmat skali absencji chorobowej. Tymczasem to tylko wierzchołek góry lodowej, skrywający problemy zdrowotne. Często się zdarza, że przeziębiony pracownik nie korzysta ze zwolnienia i przychodzi do firmy, czyli nie podnosi bieżących wskaźników absencji, ale wykonuje swoje zadania z mniejszym zaangażowaniem i mniej produktywnie lub bardziej ryzykownie – ze względu na gorsze samopoczucie. Takie sytuacje zwiększają też prawdopodobieństwo późniejszej dłuższej nieobecności z powodu powikłań, a także wzrostu absencji współpracowników (w przypadku chorób zakaźnych). Z tej perspektywy profilaktyczna opieka zdrowotna w zakładzie pracy nabiera jeszcze większego znaczenia. 

Zdrowszy pracownik lepiej pracuje. Tak od lat niezmiennie uważa ponad 95% kadry zarządzającej średnich i dużych firm w Polsce. Pokazują to badania Krajowego Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Zdrowy personel rzadziej korzysta ze zwolnień lekarskich i w mniejszym stopniu dotyczy go prezentyzm, czyli nieefektywna obecność w pracy, powodowana dolegliwościami lub złym samopoczuciem. 

Warto pamiętać, że dobre zdrowie idzie w parze z zaangażowaniem w pracę. Pracownicy, którzy są zmęczeni, narzekają na różne dolegliwości, złe samopoczucie i stres, znacznie częściej zauważają u siebie spadek tego zaangażowania.

Badania prowadzone od dziesiątków lat, głównie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii, pokazują, że wiele działań podejmowanych przez pracodawców na rzecz profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników może m.in. skutecznie ograniczać dolegliwości, redukować stres i zmęczenie, zwiększać sprawność, polepszać samopoczucie, zapobiegać chorobom, obniżać wskaźniki absencji. 

Ważne jest więc spojrzenie na ochronę zdrowia pracujących szerzej niż tylko pod kątem wyników badań profilaktycznych, realizowanych przez lekarza medycyny pracy, czy liczby zwolnień lekarskich.

Co obejmuje profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników

Warto pamiętać, że to od kondycji fizycznej i psychicznej członków zespołu w dużej mierze zależy ostateczny wynik finansowy firmy. W zakresie ochrony zdrowia pracownika pracodawca powinien więc pomyśleć o zaoferowaniu mu korzystnego pakietu zdrowotnego. Z wielu badań wynika, że wśród wszystkich dostępnych benefitów pracownicy bardzo cenią prywatną opiekę medyczną. 

W ramach takich pakietów profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników obejmuje:

• dostęp do wielu lekarzy specjalistów, 
• możliwość szybkiej konsultacji z internistą, 
• możliwość zrealizowania badań, które w ramach powszechnej opieki zdrowotnej są wykonywane po długim czasie oczekiwania. 

Prywatny pakiet medyczny daje pracownikom poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, co jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich przywiązanie do firmy. 

Do korzystnych rozwiązań należy również możliwość wykupienia przez pracownika pakietu medycznego dla bliskich (dzieci, partnera/małżonka, rodziców). Jest to element pozycjonujący firmę jako odpowiedzialnego pracodawcę.
 

 

Profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami może też obejmować strefy zdrowia – miejsca, gdzie wykonuje się rutynowe badania: mammografię, badania podstawowe, USG piersi, tarczycy itp. Taka strefa zdrowia może być lokalizowana obok zakładu pracodawcy i działać cyklicznie, np. dwa razy w roku.

Bardzo ważną dziś kwestią jest zadbanie o profilaktykę zdrowia psychicznego pracowników. Pandemia, wojna u naszych sąsiadów, niepewność jutra sprawiają, że wiele osób zmaga się ze stanami depresyjnymi. Ochrona zdrowia pracujących powinna więc uwzględniać możliwość skorzystania z dodatkowej, bezpłatnej pomocy psychologicznej online albo stacjonarnej.

PZU Zdrowie jest jednym ze świadczeniodawców, który oferuje pracodawcom takie rozwiązania  jak strefy zdrowia czy promocję zdrowia w miejscu pracy.
 

---

¹ Goszczyńska E., Janiszewska-Desperak M., Główne problemy zdrowotne pracujących, w: Puchalski K., Korzeniowska E. (red.), Promocja zdrowia w zakładzie pracy: wsparcie dla zdrowego odżywiania się i aktywności fizycznej pracowników, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2017.
²Tamże.