Talerz zdrowego żywienia a piramida żywienia - jak się zdrowo odżywiać

Talerz zdrowia, czyli alternatywa dla popularnej piramidy żywieniowej

Jeszcze do niedawna to piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej wskazywała nam, jak się zdrowo odżywiać i prowadzić zrównoważony styl życia. W 2020 roku dietetycy postanowili podejść do tematu z nieco innej strony. Cel pozostał ten sam – jednak zasady zdrowego odżywiania tym razem znalazły się na… talerzu! 

Kilka słów o piramidzie zdrowego żywienia

Piramida zdrowego żywienia w prosty sposób obrazuje, w jakich ilościach i z jaką częstotliwością powinniśmy codziennie spożywać poszczególne grupy produktów. Dodatkiem do zbilansowanej diety jest oczywiście aktywność fizyczna. Stosowanie się do tych zaleceń ma na celu utrzymanie prawidłowego funkcjonowania organizmu i szeroko pojętego ogólnego zdrowia.

Alternatywa dla piramidy żywieniowej – skąd pomysł na talerz zdrowego odżywiania?

Idea talerza zdrowia przyszła do nas zza oceanu. Pionierem był MyPlate (ang. mój talerz), opracowany przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych oraz Departament Zdrowia i Opieki Społecznej. Kontynuacją tego pomysłu stał się The Helthy Eating Plate (ang. talerz zdrowego żywienia). To natomiast efekt prac Harvard Health Publishing oraz ekspertów żywieniowych z Harvard School of Public Health. Przygotowali oni bardziej szczegółowe i dokładniejsze zalecenia dotyczące tego, jak się zdrowo odżywiać.

Na czym polega talerz zdrowego żywienia?

Talerz zdrowego żywienia to prosty przewodnik w tworzeniu różnorodnych i zbilansowanych posiłków. Forma przekazu jest najprostsza z możliwych – ukazanie ilości i rodzajów produktów na talerzu, co pomaga w kilka minut zapamiętać i odtwarzać zalecenia podczas przygotowywania każdego z posiłków. 

Przede wszystkim zadbaj o to, by Twoja dieta była bogato kolorowa, naturalna i składająca się z produktów w niewielkim stopniu przetworzonych. Kluczem do zdrowego odżywiania jest zróżnicowanie diety i dostarczanie organizmowi dokładnie tego, czego potrzebuje.

Jak skonstruować talerz zdrowego żywienia? 

1. Połowa talerza dla warzyw i owoców, choć z przeważającą częścią tych pierwszych. Znacznie lepiej sięgać po warzywa i owoce sezonowe. Nie tylko będą tańsze, lecz także smaczniejsze i bez nadmiaru chemii. Owoców spożywaj mniej – owszem są one źródłem witamin, ale przy okazji także cukrów.
2. Ćwiartka talerza dla pełnoziarnistych produktów zbożowych. Pełne ziarna są tutaj podstawą zdrowego odżywiania. Warto więc sięgać m.in. po kaszę gryczaną, pełnoziarniste pieczywo czy brązowy ryż. 
3. Ćwiartka talerza dla białka i zdrowych tłuszczów. Źródłem wartościowego białka są chude mięsa np. indyk, kurczak czy królik, ale także tłuste ryby morskie takie jak np. makrela lub łosoś. Ryby jednocześnie dostarczą do Twojej diety zdrowe tłuszcze (podobnie jak orzechy i nasiona).
4. Zdrowe oleje i odpowiednia ilość wypijanej wody. Nie bez przyczyny obok talerza zdrowego żywienia widzimy jeszcze dwa elementy zdrowej diety. Sięgaj tylko po zdrowe oleje np. oliwę z oliwek czy olej rzepakowy i nie zapominaj o tym, by wybierać wodę zamiast soków czy słodzonej herbaty. 

Piramida zdrowego żywienia vs talerz zdrowia

Talerz zdrowego odżywiania – jak sama nazwa wskazuje – przedstawia nam krok po kroku, jak się zdrowo odżywiać, podczas gdy piramida zdrowego żywienia i aktywności fizycznej omawia ten problem szerzej.

Istotnymi elementami piramidy zdrowego żywienia i stylu życia są bowiem także: aktywność fizyczna, sen, rezygnacja z soli i słodyczy, picie wody, czy nawet codzienne mycie zębów! Dookoła piramidy zdrowego odżywiania powstało wiele wariacji i opracowań, w związku z czym obejmuje ona często jeszcze szersze aspekty zdrowego stylu życia.

W dużej mierze oba podejścia się jednak wzajemnie uzupełniają i oba mają na celu utrzymanie zdrowego stylu życia. Talerz zdrowego żywienia możemy więc traktować jako element „wyeksportowany” z piramidy, który pozwala nam zawęzić temat do samych zaleceń żywieniowych. W ten sposób nie tylko znacznie łatwiej nam zobrazować sobie zasady zdrowego odżywiania, lecz także je zapamiętać i wprowadzić w codzienną dietę.

Czy talerz zdrowego odżywiania zastąpi już nieco zakurzoną piramidę?

Zalecenia zawarte w piramidzie zdrowego żywienia znane są nam od lat i wciąż pozostają aktualne. Dzięki nowym opracowaniom dietetyków, mamy jednak alternatywę, która być może w bardziej przystępny sposób pokaże nam, jak prawidłowo się odżywiać. W końcu łatwiej zobrazować sobie, co powinno się znaleźć na naszym talerzu niż każdorazowo poszukiwać odpowiedzi w piramidzie. Być może Twoja #drogadozdrowia zacznie się właśnie od talerza!