Jak wypowiedzieć umowę o pracę?

Jak zrobić to zgodnie z przepisami, wyjaśnia Adrianna Arabska, adwokat i autorka bloga poprawnaarabska.pl.

​Porozumienie stron

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem to najlepsza forma zakończenia zatrudnienia, niezależnie od rodzaju umowy, jaka łączy Cię z pracodawcą. Ty i pracodawca zgodnie oświadczacie swoją wolę. W porozumieniu możesz ustalić dowolny termin rozwiązania umowy. Jeśli tego nie zrobisz, rozwiązanie umowy nastąpi w dniu zawarcia porozumienia. Pracodawca nie musi zgodzić się na Twoją propozycję. Złóż mu wówczas oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który wynika z Twojej umowy o pracę.

Wypowiedzenie

Wypowiedzenie umowy o pracę to oświadczenie woli, które składasz Ty pracodawcy lub pracodawca Tobie. Powoduje rozwiązanie umowy o pracę z upływem tzw. okresu wypowiedzenia. Jego długość zależy od Twojego stażu pracy u danego pracodawcy. W ten sposób możesz rozwiązać umowę na czas nieokreślony i na okres próbny.
Inaczej jest z umowami na czas określony. Umowy terminowej nie możesz wypowiedzieć, chyba że jest zawarta na dłużej niż sześć miesięcy i przewiduje dwutygodniowy okres wypowiedzenia. Umowa krótsza niż na sześć miesięcy nie może zawierać takiej możliwości. 

Ile trwa wypowiedzenie?

Okresy wypowiedzenia, dla umów o pracę zawartych na czas nieokreślony, zależą od czasu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynoszą:

• 2 tygodnie, jeżeli byłeś zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc, jeśli byłeś zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące, gdy byłeś zatrudniony przez co najmniej 3 lata.

Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę złóż na piśmie, z datą i podpisem. Najlepiej zanieś je do działu kadr lub wręcz przełożonemu. Zadbaj o to, aby pracodawca poświadczył jego odbiór podpisem, koniecznie z datą otrzymania, na kopii pisma, którą zachowaj. 
Możesz to też zrobić ustnie, ale przy świadkach. W razie sporu z pracodawcą potwierdzą ten fakt oraz termin wypowiedzenia umowy.

Jeśli pracodawca nie przyjmie od Ciebie wypowiedzenia, wyślij mu je pocztą listem poleconym za potwierdzeniem odbioru na adres, pod którym prowadzi zarejestrowaną działalność. Nie musi to być miejsce, w którym znajduje się zakład pracy czy siedziba firmy! Adres sprawdź w Krajowym Rejestrze Sądowym - KRS lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej - CEIDG. Za moment złożenia wypowiedzenia liczy się dzień doręczenia, a nie wysłania listu. Jeżeli pracodawca nie odbierze listu, wypowiedzenie będzie skuteczne po 14 dniach od dnia zostawienia awizo przez listonosza.

Nie musisz podawać w wypowiedzeniu powodu rezygnacji z pracy. Nie musisz też konsultować swojej decyzji z zakładową organizacją związkową, jeżeli taka działa w Twoim miejscu pracy. Masz prawo złożyć wypowiedzenie, gdy będziesz na zwolnieniu lekarskim, urlopie wypoczynkowym, bezpłatnym, macierzyńskim i wychowawczym. Zgoda pracodawcy lub jej brak nie mają znaczenia dla skuteczności  wypowiedzenia. Uważa się je za złożone z chwilą, gdy doszło do pracodawcy w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią.

Weź urlop, odbierz ekwiwalent

Twój pracodawca powinien w okresie wypowiedzenia udzielić Ci urlopu, zarówno przysługującego w danym roku, jak i zaległego. Nie możesz się go zrzec. Gdy w trakcie wypowiedzenia nie wykorzystasz całego urlopu, bo np. okres wypowiedzenia jest krótszy niż długość urlopu, który Ci przysługuje, należy Ci się ekwiwalent pieniężny za niewykorzystaną część. Pracodawca powinien bez wzywania obliczyć go i wypłacić. Jeśli tego nie zrobi, możesz tego od niego zażądać. Masz na to trzy lata od rozwiązania umowy o pracę. Po upływie tego czasu Twoje roszczenie przedawni się.

Wypowiedzenie to nie koniec pracy

Wygaśnięcie umowy o pracę nastąpi dopiero po zakończeniu okresu wypowiedzenia. Musisz więc pracować do końca i otrzymasz za to normalne wynagrodzenie. 

Dla przykładu: Jeśli pracujesz na umowę na czas nieokreślony i masz miesięczny okres wypowiedzenia, to aby odejść z pracy 1 października, złóż pracodawcy wypowiedzenie najpóźniej do 31 sierpnia. Do 30 września musisz nadal pracować. W tym czasie przysługuje Ci niewykorzystany urlop.  

Możesz wcześniej odejść z pracy

Jeśli złożyłeś już wypowiedzenie, ale chcesz szybciej odejść z pracy, np. w związku z wcześniejszym rozpoczęciem zatrudnienia w nowym miejscu, możesz ustalić inny termin rozwiązania umowy w porozumieniu z pracodawcą. Twój pracodawca może, ale nie musi się na to zgodzić. Takie ustalenie nie zmienia jednak trybu z wypowiedzenia umowy przez pracownika, na jej rozwiązanie za porozumieniem stron. 

Rozwiązanie umowy 

Możesz odejść z pracy bez wypowiedzenia tylko w dwóch przypadkach:

jeżeli przedstawisz pracodawcy zaświadczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na Twój stan zdrowia, a pracodawca nie przeniesie Cię do innych zadań;
gdy pracodawca dopuścił się wobec Ciebie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków.

Przysługuje Ci wówczas odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku umowy zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za dwa tygodnie.

Jeśli bez uzasadnienia rozwiążesz umowę o pracę w trybie bez wypowiedzenia, pracodawca może dochodzić odszkodowania od Ciebie.

Odbierz świadectwo pracy 

W dniu zakończenia umowy Twój pracodawca powinien wydać Ci świadectwo pracy. Jeśli będziesz nieobecny np. z powodu urlopu, może je dać osobie, którą upoważnisz do odbioru. Gdy to niemożliwe, pracodawca wyśle Ci świadectwo pocztą w ciągu siedmiu dni od ustania stosunku pracy.
Jeśli w świadectwie będą błędy, możesz poprosić o ich sprostowanie. Masz na to siedem dni od otrzymania dokumentu. Świadectwo określa rodzaj i okres wykonywanej pracy, zajmowane stanowiska, tryb rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy. Możesz też zażądać umieszczenia w nim informacji o zarobkach oraz uzyskanych kwalifikacjach.