Co zrobić, gdy spotkamy agresywnego psa?

Naucz się rozpoznawać znaki, jakie wysyłają psy, niezależnie od tego, czy jesteś właścicielem, czy tylko okazjonalnie spotykasz te zwierzęta. Zawsze może się zdarzyć, że przypadkowe spotkanie będzie dla Ciebie nieszczęśliwe, bo nieopatrznie wejdziesz na „psi teren”.

​Mowa ciała 

Niezależnie od rasy, każdy pies porozumiewa się z otoczeniem w podobny sposób. Jest wiele różnych, stopniowalnych sygnałów, które wysyła zaniepokojony, wytrącony z równowagi lub przestraszony zwierzak.

Mocno zestresowany pies czuje się zagrożony i będzie się bronił.

Jak wychować psa? Oto sprawdzone sposoby

Agresję psów najczęściej wywołuje strach, ból, poczucie zagrożenia czyli sytuacje, w których zwierzęta chcą bronić swojego „mienia” – miejsca, jedzenia, domu, zabawki, a nawet człowieka. Są agresywne, gdy czują, że coś lub ktoś zagraża ich młodym i w sytuacjach, w których ofiara ucieka, np. przejeżdżasz przez „ich” teren rowerem. W tych wypadkach agresja to dla nich naturalne, instynktowne zachowanie. 

Oznaki niezadowolenia 

Z reguły w domu pies, którego zepchnąłeś z kanapy lub chcesz pogłaskać, gdy on nie ma na to ochoty, odwróci głowę i zacznie ziewać albo się obliże. To nie znaczy, że jest śpiący czy głodny. Komunikuje się z właścicielem informuje go, aby mu nie przeszkadzał. Wypracuj z psem kompromis, by i Tobie i jemu było wygodnie. Jeśli pies nie może leżeć na kanapie, to ucz go tego konsekwentnie. Uszanuj też jego prawo do samotności. Naucz dzieci, by nie dotykały go non stop, zwłaszcza, gdy leży na swoim legowisku czy w bezpiecznym dla siebie miejscu. 

​Każdy pies może ugryźć!

Wydaje Ci się, że te ostrzeżenia są zupełnie niewinne, od ziewania do agresji jest długa droga, a psa znasz doskonale i jeszcze nigdy się na nim nie zawiodłeś? Błąd: każdy pies może ugryźć. Naucz się zapobiegać incydentom, które mogą wywołać agresję psa. Dlatego nie bagatelizuj nawet takich „niewinnych” oznak psiego niezadowolenia, nie prowokuj, niezależnie od tego, czy te sygnały wysyła Twój czy obcy pies. A już na pewno nigdy nie igraj z psem, który sygnalizuje, że jest gotowy do ataku. Jak to się objawia?

​Sygnały ostrzegawcze przed atakiem

Gdy wejdziesz na psi teren, przekroczysz granicę w sposób, który dla psa jest nieakceptowalny, zaobserwujesz, że pies napina mięśnie. Nagle zastyga w miejscu. To właśnie znaczy, że jest gotów do akcji – obrony i ataku.

Kolejne sygnały to:

• uszy nastawione do tyłu, gdy pies chce się bronić,
• skupiony na Tobie wzrok,
• nos zmarszczony,
• wargi podniesione,
• widoczne zęby,
• kąciki warg wysunięte do przodu,
• łapy sztywne,
• tułów podniesiony lekko do przodu,
• uniesiony ogon,
• zjeżony włos na grzbiecie i ogonie.

Czasem uszy są do przodu, co oznacza, że pies jest gotowy do ataku i wykaże w tym inicjatywę. Warczenie i szczekanie to bardzo wyraźne hasło „nie zbliżaj się”.

Nie dopuszczaj do groźnych sytuacji

Unikaj sytuacji, w których nieświadomie możesz sprawić, że pies poczuje się zagrożony. 

• Nie podchodź bez pozwolenia właściciela do obcego psa

Nie zaczepiaj obcych psów. Zawsze pytaj o pozwolenie właściciela, a jeśli go nie ma, nie ryzykuj. Nigdy nie pozwalaj na to dzieciom, nawet jeśli pies wygląda niewinnie! Jeśli już wiesz, że możesz się z psem przywitać, daj się obwąchać. Odczekaj. Jeżeli pies będzie zainteresowany kontaktem, nawiąże go sam. Pamiętaj, że niektóre pieszczoty mogą być zarezerwowane tylko dla właściciela. 

• Gdy je, leży na swoim legowisku, w budzie lub czeka przed sklepem – zostaw go w spokoju

Pies pilnujący obejścia czy warujący obok bagażu, roweru lub wózka, strzeże mienia właściciela, pilnuje swojego terenu. Nie przeszkadzaj psu, gdy je albo jest na swoim legowisku. Śpiący pies przy budzie wygląda rozkosznie, ale nie podchodź! 

• Nie zbliżaj się do psów biegających bez opieki 

Gdy zauważysz psa bez opieki, powiadom Straż Miejską. Jeśli to zgubione zwierzę, może mieć chip, tatuaż albo plakietkę przy obroży z danymi właściciela. Straż Miejska lub Gminna lepiej niż Ty zajmie się nim, odłowi i odnajdzie właściciela.

• Unikaj psów w grupie

Pies w grupie zachowuje się inaczej. Podąża za głównym osobnikiem, powtarza jego zachowania, broni przewodnika stada. Taka wataha psów może być szczególnie niebezpieczna, zwłaszcza z dala od ludzkich siedzib.

• Pies może źle odczytać Twoje intencje

Uważaj, aby nie przestraszyć psa, nie zaskakuj go. Nie machaj mu piłką lub patykiem nad głową. Nie każdy pies umie i lubi aportować. Nie kładź w pierwszym ruchu dłoni na głowie, szyi czy na barkach psa. Nie chwytaj za skórę na karku. Pies powinien widzieć Twoje otwarte dłonie. Przykucnij, nie „traktuj” go z góry. Zaskoczony pies może odruchowo chwycić Cię zębami, nawet jeśli nie ma zamiaru mocno ugryźć. Pamiętaj, że to normalna reakcja obronna zwierzęcia.

• Gdy jedziesz na rowerze i goni Cię pies

Zwłaszcza latem musisz mieć świadomość, że widok rowerzysty lub biegacza to impuls, który wyzwala instynktowne zachowanie psów, czyli gonienie ofiary instynkt łowiecki. Najlepiej nie wbiegać lub nie wjeżdżać psom w drogę, bądź ostrożny zwłaszcza, gdy przejeżdżasz przez wsie lub na terenach, na których właściciele puszczają psy luzem. Jeśli pies zaczął Cię gonić, zatrzymaj się! Stań spokojnie, obserwuj psa, ale nie patrz mu w oczy. Nie kop go. Łatwo wtedy stracić równowagę, poza tym wręcz podajesz psu kończynę do gryzienia. Z reguły psy nie atakują nieruchomego celu. Zwierzę podejdzie do Ciebie, pozwól się obwąchać, a gdy zobaczy, że nie jesteś nim zainteresowany, odejdzie. Jeśli jednak atakujący pies Cię przewróci, zwiń się w kłębek, chroń ręce, twarz i szyję i nie ruszaj się. 

​Gdy pies jest agresywny

Oto, co możesz zrobić, gdy sytuacja nie zakończy się „pokojowo”, a pies, mimo Twoich uspokajających gestów, szykuje się do ataku:

• Nie patrz psu prosto w oczy

Wiele zwierząt potraktuje to jako prowokację i wyzwanie. Patrz ponad jego uszami, jakbyś go ignorował i spoglądał na coś poza nim.

• Nigdy nie uciekaj

Unikaj gwałtownych ruchów. Nie biegnij, nie odwracaj się tyłem. Jeśli zaczniesz uciekać w strachu i panice, pies pobiegnie za Tobą. Okaż spokój i opanowanie, by było widać Twoją pewność siebie. Wycofaj się zdecydowanym, spokojnym krokiem. Oddal się na bezpieczną odległość, poza jego teren.  

• Stwórz barierę

Oddziel się od psa czymkolwiek, co masz przy sobie, a co może osłonić Cię od ataku i oddalić od jego zębów i pazurów. Stwórz przegrodę między Wami. Jeśli masz torbę, plecak, parasol, przełóż je na stronę, po której jest pies. Jeśli pies to chwyci, rozładuje agresję na martwym przedmiocie.

• Nie szarp i nie wyrywaj się psu

Szarpanie i wyrywanie może pobudzić psa do walki, a Ty zyskasz więcej trudnych do zagojenia ran! Gdy pies złapie Cię zębami np. za dłoń, nie wyrywaj jej. Zwiń ją w pięść i wepchnij mu głębiej w gardło.

• Chroń palce, twarz i gardło

Jeśli pies zaatakuje i zacznie gryźć, osłaniaj przede wszystkim twarz, krtań i palce rąk. Chroń wystające części ciała. Zaciśnij pięści, trzymaj ręce i nogi blisko tułowia. Jeśli pies przewróci Cię na ziemię, spróbuj skulić się i przyjąć pozycję obronną, tzw. „żółwia”. W ten sposób okażesz uległość, co może zmniejszyć zainteresowanie psa.

Dziękujemy za pomoc w przygotowaniu artykułu Sylwii Karkowskiej ze Szkoły dla Psów SuperrDog oraz profesor Jolancie Antas, autorce książki „Rozmowy z psem, czyli komunikacja międzygatunkowa”.