Bezpieczne dzieci w sieci

O bezpieczeństwie w sieci rozmawiamy z Agnieszką Nawarenko, koordynatorką Telefonu dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci z Fundacji Dzieci Niczyje. 

M.D.​Jakie zagrożenia czyhają na dzieci w Internecie? Czy mówiąc o nich nie przesadzamy? Przecież to realny świat stwarza zagrożenia, a komputer to tylko komputer.

A.N.Nie ma przesady w tym, że wirtualny świat może być dla młodych ludzi bardzo niebezpieczny. Niestety dorośli bagatelizują zagrożenia: cyberprzemoc, szkodliwe treści, niebezpieczne kontakty. Nie było ich, gdy sami byli dziećmi. Z zagrożeniami stykali się w świecie realnym i dlatego tylko w nim dopatrują większych niebezpieczeństw. Rodzice często mówią: „to dobrze, że siedzi w domu, korzysta z Internetu, nigdzie nie chodzi, przynajmniej jest bezpieczny”. Wpadają też w pułapkę własnego wyobrażenia o sieci. Niekiedy jest to kwestia braku edukacji, bagatelizowania pewnych zjawisk, albo myślenia: „mojego dziecka to nie spotka”.
W rezultacie pociechy nie dostają instrukcji jak poruszać się w sieci, co wolno robić, a czego nie. Nie zdają sobie sprawy z zagrożeń i ich konsekwencji. Publikują w Internecie swoje zdjęcia lub materiały video, bo liczą na pozytywne opinie. Zamiast nich często dostają obraźliwe komentarze. Kontaktują się z dorosłymi, którzy nie zawsze mają dobre intencje. Trafiają na materiały nieodpowiednie do ich wieku. Coraz więcej czasu poświęcają na gry online, w których spotykają się z przemocą. 

M.D.​W jakim wieku dzieci są szczególnie narażone na nadużycia w sieci?  

A.N.Szczególnej opieki potrzebują dzieci do 10 roku życia. Z uwagi na niedojrzałość psycho-społeczną, nie rozumieją pewnych kontekstów i nie przewidzą określonych sytuacji. Są też niezwykle ufne, co z łatwością można wykorzystać. Jeśli rodzice pozwalają dzieciom korzystać z Internetu, powinni towarzyszyć im w poznawaniu sieci i uważnie śledzić, co ich pociechy widzą i robią, gdy nie ma przy nich dorosłych.
Warto rozmawiać o Internecie z dzieciakami na każdym etapie ich rozwoju. Interesujmy się ich światem online, nawet jeśli to już nastolatki i świetnie sobie bez nas radzą. Młodzież na progu dorosłości może stać się bardzo łatwym celem nadużyć np. o charakterze seksualnym. Nastolatki padają ofiarą szantażu czy szykan ze strony rówieśników. Reagujmy, kiedy dzieje się coś niepokojącego. Naiwność nie jest domeną tylko kilkulatków. 

M.D.​Jak powinna wyglądać edukacja na temat bezpieczeństwa w sieci? 

A.N.Przede wszystkim powinna obejmować dzieci w każdym wieku. Im starsze, tym więcej tematów. Co innego powiemy sześciolatkowi, czego innego potrzebuje 12-latek. Jednocześnie warto wprowadzić edukację kaskadową, czyli uczyć rodziców, żeby uczulali dzieci na zagrożenia internetowe. Fundacja prowadzi serwis Necio.pl, który pozwala rodzicom wprowadzać dzieci w świat internetu. Starsze dzieci mogą korzystać z serwisu Sieciaki.pl. Najnowsza kampania „Mama, tata, tablet” dedykowana jest rodzicom małych dzieci. Na naszej stronie www są informacje o takich inicjatywach. Różne instytucje organizują też warsztaty dla dzieci. Poszukajmy takich w swojej okolicy.
Szczególnie cenne są działania profilaktyczne, które są stałym elementem programu szkolnego. O niebezpieczeństwach trzeba ciągle przypominać. Trzeba też tę wiedzę aktualizować, ponieważ zagrożenia, o których dziś mówimy, zmienią się za jakiś czas 

M.D.​Do kogo można zwrócić się o pomoc? 

A.N.Dzieci, które nie mają z kim porozmawiać o niebezpiecznej sytuacji w Internecie, mogą zadzwonić do bezpłatnego Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży: 116 111 (codziennie od 12:00 do 22:00). Mogą też napisać wiadomość za pomocą strony: http://www.116111.pl/napisz lub skontaktować się na czacie na stronie www.116111.pl (od poniedziałku do piątku, od 12:00 do 18:00).
Osoby dorosłe – rodzice, profesjonaliści, którzy poszukują informacji co mogą zrobić, jeśli dziecko doświadczyło zagrożenia bezpieczeństwa w sieci mogą dzwonić na bezpłatny Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci 800 100 100 (od poniedziałku do piątku, od 12:00 do 18:00), napisać wiadomość ze strony: http://800100100.pl/napisz lub e-maila na adres: pomoc@800100100.pl.

Rozmawiała Małgorzata Dawid-Mróz